W 2014 roku Polacy najchętniej podejmowali się budowy wolnostojących domów parterowych bez piwnicy, ale za to z poddaszem użytkowym, o powierzchni od 126 do 150 m2. Najczęściej zlecano budowę domów w tradycyjnej technologii murowanej, pokrytych dachówką ceramiczną – wynika z analizy 5,6 tys. zapytań ofertowych w Oferteo.pl oraz pogłębionych wywiadów ankietowych na grupie 328 respondentów. Budowa statystycznego domu wiąże się z wydatkiem rzędu 430 000 złotych przy zleceniu jej generalnemu wykonawcy. Większość inwestorów preferuje jednak system gospodarczy, a więc samodzielną koordynację prac różnych ekip budowlanych.
Dom marzeń Polaków 2014
Najpopularniejsze gotowe projekty
Polacy najchętniej kupują gotowy projekt domu (63,1% użytkowników serwisu). W 2014 roku najpopularniejszym projektem okazał się „Dom przy Cyprysowej” autorstwa pracowni Galeria domów.
– Już po raz trzeci badamy szczegółowo preferencje budowlane Polaków – mówi Karol Grygiel, członek zarządu Oferteo.pl. – Porównanie do poprzednich dwóch lat pokazuje, że Polacy bardzo racjonalnie podchodzą do najważniejszej inwestycji życia – nie ponoszą zbędnych kosztów związanych z rozwiązaniami, które nie są im potrzebne, budują domy o bryle prostej i taniej w wykonaniu, opierając się przede wszystkim na gotowych projektach.
Wielkości działek
Inwestorzy kupują najczęściej działkę o powierzchni 1001-2000 m2 (39,4%). Niemal co trzeci inwestor deklaruje posiadanie działki o połowę mniejszej, czyli 501-1000-metrowej (30,6% ankietowanych). Stosunkowo rzadko spotyka się działki o powierzchni większej niż 2001 metrów kwadratowych.
Najwięcej na wsi
Ponad połowa inwestycji ankietowanych realizowana jest na terenach wiejskich (57,3%). W dalszej kolejności inwestorzy decydują się na budowę domu marzeń w małych lub średnich miastach (odpowiednio 13,1% oraz 14,9%). Ankietowani najrzadziej budują w wielkich miastach o liczbie mieszkańców przekraczającej 500 000.
Budowa w większych miejscowościach niesie ze sobą dłuższe procedury, które do lutego 2015 roku trwały około 160 dni. Dzięki przegłosowanej w ostatnim czasie przez Senat nowelizacji ustawy Prawo budowlane, nie jest już wymagane pozyskanie pozwolenia na budowę, o ile dom nie jest uciążliwy dla sąsiadów. Skraca to całe postępowanie nawet o 74 dni, co oszczędza czas inwestorów i zachęca do rozpoczęcia budowy.
Popularny gospodarczy
Inwestorzy wybierają różne modele organizacji prac budowlanych. 75% z nich deklaruje budowę domu systemem gospodarczym, a więc samodzielnie koordynuje prace budowlane, zlecając je różnym ekipom. Zapewnia to lepszą bezpośrednią kontrolę nad kosztami oraz jakością prac. Co piąty budujący (22%) zatrudnił generalnego wykonawcę – firmę, która zajmuje się całością budowy do stanu „pod klucz”. Rozwiązanie to oszczędza inwestorowi czas poświęcony na poszukiwania podwykonawców do poszczególnych etapów prac.
Jak wynika z analizy zapytań ofertowych w Oferteo.pl, co trzeci zleceniodawca (33,4%) poszukuje ofert firm, które wybudują dom do stanu surowego zamkniętego, a więc z oknami i dachem. Co czwarty inwestor (23,3%) chce zlecić budowę do stanu surowego otwartego (bez drzwi i bez okien). Podobna część inwestorów (21,2%) jest zainteresowana budową do stanu deweloperskiego, a kilka procent mniej (18,1%) do stanu „pod klucz” zakładającego całkowite wykończenie budynku mieszkalnego.
Powierzchnia do 150 mkw.
Polacy chcieliby mieszkać w domu o powierzchni użytkowej 126-150 metrów kwadratowych (28,7%) lub nieco mniejszym 101-125 metrów kwadratowych (22%). Stosunkowo rzadko buduje się domy większe niż 200-metrowe.
Wolno stojący, parterowy, bez piwnicy
Wyniki ankiety przeprowadzonej na próbie ponad 300 osób realizujących budowę domu pokazują, że wśród inwestycji zdecydowanie przeważają budowy domów wolno stojących (87,2%). Zazwyczaj są to domy parterowe z poddaszem użytkowym – taki typ wymarzyło sobie 69,8% ankietowanych. Niecałe 20% inwestorów (18,6%) również planuje wznosić dom parterowy, ale już bez poddasza.
Nie zmieniają się preferencje Polaków w zakresie podpiwniczania domów. Na budowę piwnicy w roku 2014 decydował się zaledwie co 9. inwestor (11%).
Jak dom – to murowany
Od lat niezmiennie badania potwierdzają przywiązanie do tradycyjnych technologii i materiałów. W 2014 roku blisko połowa respondentów (40,9%) zamierzała zlecić budowę domu w technologii murowanej z cegły ceramicznej. Co trzeci respondent preferował wykorzystanie betonu komórkowego (33,2%).
W porównaniu do lat 2012 i 2013 widoczny jest stopniowy wzrost zainteresowania inwestorów technologią szkieletową i kanadyjską (odpowiednio 8,5%, 9,3% oraz 12,4% w latach 2012-2014).
Ceramika również na dachu
Najchętniej wybieranym pokryciem dachu jest od lat dachówka ceramiczna, która kojarzy się z trwałością. W 2014 roku zdecydowało się na nią 44,8% osób zlecających budowę domu. Zaledwie o kilka procent mniej inwestorów (39,1%) zamierza położyć na dachu blachę bądź blachodachówkę. W roku 2012 dachówkę ceramiczną wybrało 44,8% respondentów, a w 2013 było to 44,9%. Na przestrzeni trzech ostatnich lat widoczny jest stały wzrost zainteresowania pokrywania dachu blachą lub blachodachówką.
Koszty budowy
Budowa do stanu „pod klucz” statystycznego domu (wolno stojący parterowy z poddaszem użytkowym i bez piwnicy, z garażem, o łącznej powierzchni użytkowej około 150 metrów kwadratowych, wzniesiony w technologii murowanej z cegły ceramicznej, z dwuspadowym dachem pokrytym dachówką ceramiczną) to koszt około 430 000 zł – wynika z wyceny wydawnictwa SEKOCENBUD (przy założeniu, że dom wybuduje jeden generalny wykonawca). Otrzymany w ten sposób średni koszt budowy 1m2 powierzchni użytkowej równy 2 767 zł różni się w poszczególnych województwach. Najtaniej, bo już za ok. 2 556 zł/m2, można budować w województwie świętokrzyskim, najwięcej (2 986 zł) trzeba zapłacić w województwie wielkopolskim.
Lwią część kosztów budowy stanowią materiały budowlane – zgodnie z wyceną firmy SEKOCENBUD stanowią one 59,7%. Robocizna stanowi niemal 1/5 kosztów (19,9%), a koszty pośrednie, np. transportu to 14,4%. Stosunkowo małym kosztem jest wynajem i eksploatacja sprzętu (2,1%). Deklarowany zysk inwestora wykonującego całość prac to 3,9% całej inwestycji.
Według ankiet przeprowadzonych wśród firm budowlanych, budowa fundamentów stanowi 7,4% wartości całego domu. Inwestorzy zamierzający zlecić budowę do stanu surowego otwartego, poniosą 29,2% kosztów budowy „pod klucz”, w przypadku zaś stanu surowego zamkniętego będzie to już niemal połowa finalnych kosztów (45,3%). Aby wykończyć dom do stanu deweloperskiego, należy dysponować 71,5% całej kwoty, na jaką wyceniono dom „pod klucz”.
Ceny działek
Jak wynika z ankiety przeprowadzonej wśród budujących domy na terenach wiejskich, średnia cena 1 mkw. działki budowlanej to 80 zł. W małych i średnich miastach cena jednostkowa wynosi odpowiednio 116 zł i 119 zł/m2 , 1 mkw. w dużym mieście kosztuje 131 złotych, a w wielkim mieście – 310 zł.
Niezbędny dobry kosztorys
Działka, projekt, materiały budowlane czy robocizna to główne pozycje do ujęcia w budżecie inwestycji.
– Prawidłowe obliczenie wartości inwestycji i zaplanowanie w tej wysokości budżetu pozwoli na uniknięcie przykrych niespodzianek związanych z niedoszacowaniem kosztów – przestrzega Mariola Gala-de Vacqueret, redaktor naczelna wydawnictw SEKOCENBUD. – Kosztorys to kontrola kosztów i planowanie na każdym etapie budowy, a także możliwość przewidywania, jaki zakres robót wymaga określonego nakładu finansowego. Niedoszacowanie w konsekwencji może się wiązać np. z koniecznością ograniczenia wydatków w końcowej fazie budowy czy wręcz wstrzymania pewnych robót.
Co trzeci Polak, który zakończył już budowę domu, wydał o 11-20% więcej niż przewidywał na początku. Wśród nieujętych w wycenie kosztów, które trzeba było ponieść w trakcie procesu budowlanego, znalazły się m.in. dodatkowe prace związane z adaptacją terenu, wykonaniem drogi dojazdowej czy użyciem sprzętu budowlanego. Do wzrostu planowanych wydatków przyczyniły się również zmiany cen materiałów budowlanych czy decyzje inwestorów o użyciu materiałów bądź instalacji lepszej jakości.
Co ciekawe, co czwarty inwestor (23,9%) spodziewał się wyższych kosztów niż poniósł w rzeczywistości, oszczędzając w ten sposób środki.
Ile czasu trzeba poświęcić na budowę?
Blisko połowa respondentów ankiety deklaruje, że budowa ich domu zajęła do 12 miesięcy (44,7%). Podobna część inwestorów czekała na zakończenie budowy 1,5 roku (19,6%) oraz 2 lata (20,8%). Niekiedy jednak budowa przedłużyła się na tyle, że zajęła ponad 3 lata (5,9% respondentów).
Kiedy szukać wykonawcy
Doświadczenie Oferteo.pl pokazuje, że firma budowlana poszukiwana jest najczęściej z półrocznym wyprzedzeniem (34,7%). Nieco mniejsza liczba zainteresowanych budową składa zapytanie ofertowe zaledwie 3 miesiące przed planowanym terminem jej rozpoczęcia (31,6%).
Przedstawione dane pochodzą z analizy 5 632 zapytań ofertowych zamieszczonych w Oferteo.pl w 2014 roku przez osoby zamierzające zlecić budowę domu oraz z analizy pogłębionych wywiadów ankietowych przeprowadzonych na grupie 328 respondentów budujących dom.